ÇÖLYAK HASTALARI NASIL BESLENMELİ?

Çölyak, genetik olarak yatkın bireylerde, buğday, arpa, çavdar, yulaf gibi tahıllarda bulunan glüten proteinine karşı duyarlılık sonucu gelişen bir hastalıktır. Her yaşta görülebilen çölyak hastalığı;

• Uzun süren ya da düzelmeyen ishal,
• Tekrarlayan ya da sürekli karın ağrısı,
• Karında şişkinlik, kabızlık, iştahsızlık,
• Tekrarlayan kusma,
• Boy kısalığı,
• Ergenlik gecikmesi,
• Kilo alamama veya kilo kaybı,
• Kemik erimesi, kansızlık
• Kısırlık ve tekrarlayan düşükler gibi belirtilerin birini veya birkaçını taşır ancak belirti göstermeden yıllarca devam da edebilir.

Kan tahlili ve ardından yapılan bağırsak biyopsisi sonucunda tanı alan hastalarda glutensiz beslenme tedavisine başlanır. Bu hastalığın tek ve kesin tedavisi glutensiz beslenmedir, glutensiz diyet ömür boyu devam ettirilmelidir. Aksi takdirde hastalığın tekrarlanması söz konusudur.

Glutensiz diyette arpa, buğday, çavdar, yulaf ve bu tahıllardan yapılan besinler beslenme planından çıkarılır.

Ekmek, pide, bazlama, simit, tam buğday ekmeği, kraker, makarna, şehriye, erişte, kuskus, irmik, yaş pasta, kuru pasta, kek, kurabiye, börek, çörek, dondurma külahı, kahvaltılık gevrek, gofret, unla yapılan çorbalar, soslar, tarhana, yarma, galeta ununa batırılmış tavuk, balık gibi et ürünleri, malt kullanılan içecekler ve unla yapılan diğer hiçbir besin TÜKETİLMEMELİDİR.

Glutensiz unla üretilen gıdalar, et, süt, yumurta, tavuk, balık, peynir, pirinç, karabuğday, kırmızı ve yeşil mercimek, ceviz, fındık, fıstık, badem gibi kuruyemişler, nohut, barbunya, fasulye, sebzeler ve meyveler, katı ve sıvı yağlar TÜKETİLEBİLİR.

Ayrıca sirke, çikolata, puding, sakız, ketçap, mayonez, dondurma, tuzlu-soslu kuruyemişler gibi bazı besinlerde de gluten bulunabilir. Bu sebeple marketten besin alınırken içindekiler kısmı mutlaka dikkatlice okunmalı, pakette ‘gluten içermez’ ibaresi bulunmasına özen gösterilmelidir. Az miktarda gluten bile çölyak hastalarını olumsuz etkileyebilir.

Çölyak hastalığı bulaşıcı değildir. Doktor tanısı konmadıkça beslenmeden gluten çıkarılmamalıdır. Son zamanlarda artan glutensiz beslenme popülerliği ve glutensiz ürünlerin pahalı olması çölyak hastalarının glutensiz ürünlere ulaşımını zorlaştırmaktadır. Çölyak çözümsüz bir hastalık değildir, beslenme tarzında değişikliklerle şikayetler tamamen ortadan kalkabilir. Yukarıda belirttiğim belirtilerin bir veya birkaçını taşıyorsanız doktora görünmeniz faydalı olacaktır.

Sağlıklı günler dilerim.