Geniş bir coğrafyayı kapsar Anadolu… Doğanın ve tarihi zenginliklerin bir arada bulunduğu Kapadokya bölgesini de içerisine alan bu coğrafyanın her karışı keşfedilmeyi bekler… Bu bölgelerden biri olan Aksaray’da bu zenginlikten..
Geniş bir coğrafyayı kapsar Anadolu…
Doğanın ve tarihi zenginliklerin bir arada bulunduğu Kapadokya bölgesini de içerisine alan bu coğrafyanın her karışı keşfedilmeyi bekler…
Bu bölgelerden biri olan Aksaray’da bu zenginlikten nasibini almıştır elbette.
Bu şehrin en büyük mirası ise köklü tarihidir bana göre…
***
Bozkır’ın kalbinde olan bu şehir, tarihten önce yaşayan birçok insanın var oluşuna şahitlik etmiştir.
Geniş bozkırların içerisinde yer alan, altın sarısı rengiyle insanı bambaşka diyarlara götüren bu şehirde bulunan bir mekanı ele alacağız bugün…
Kültür Miraslarımızdan biri olan,
geçmişte yaşayan bir topluma ev sahipliği yapmış,
Güvercinkayası’nı…
Gelin Aşıklı gibi tarihte önemli bir yere sahip olan Güvercinkayası’nın zamanına birlikte yolculuk edelim.
***
Çatalsu köyü yakınlarında, Melendiz su kıyısında yüksek bir kaya kütlesi üzerine kurulan bu yerleşim Milattan Önce 5200-4750’li yıllarda yaşayan insanlara ev sahipliği yapmış bir köydür.
Kazı çalışmalarından elde edilen bulgular Güvercinkayası’nın Orta Kalkolitik Dönem’e denk geldiğini ortaya koymaktadır.
Mamasın Barajıyla bütünleşmiştir adeta burası…
Böyle söylüyorum çünkü yerleşkenin bir kısmı suyun aşındırması yüzünden maalesef yok olmuştur.
Aşağı ve yukarı yerleşme olarak ayrılan Güvercinkayası kendinden sonra gelen bütün Anadolu kentlerinin gelişimini de etkilemiştir. Yerleşimin ikiye bölünmesi sınıfsal ayrımın olabileceği ya da ürünlerini iç kısımda koruyor olabileceği ihtimallerini ortaya koymaktadır.
İÇ İÇE GEÇEN SURLA KAPLI BİR KALE…
Bir iç kale ve aşağı yerleşkesi olan Güvercinkayası ‘Kale Kent’ modelinin de öncüsü olmuştur. Güvercin kayalıların mimarisi günümüz sıralı evlerini de anımsatmaktadır.
Aşıklı Höyük halkı evlerine damdan girerken, Güvercinkayalılar tıpkı günümüzdeki gibi evlerine kapıdan girmektedir.
İç kalenin konutlarının daha büyük ve buluntular açısından da daha zengin olduğu görülmüştür.
Kazı çalışmalarında ilgimi en çok çeken ise döneminde meydana gelen büyük bir yangının izlerini günümüze taşımasıdır.
Güvercinkayası basit bir köyden çok daha fazlasıdır belki de…
Tarım ve hayvancılıktan geçimini sağlayan Güvercinkayası halkı silolarda hububatlarını muhafaza etmişlerdir.
Buluntularda çanak çömlek içinde çeşitli hayvan kabartmalı parçalar bulunmuştur. Ayrıca kazı çalışmalarında keşfedilen kemiklerde yabani hayvanların yaşadığı ortaya çıkmıştır. Yani zamanında Aksaray birçok yırtıcı hayvanın bulunduğu bir bölgedir. (Aslan, geyik, at, yaban koyunu, sığır, keçi)
Yapılan yüzey araştırmaları sonucunda 1996 yılında başlayan kazı çalışmaları 25 yılı aşkın bir süredir devam etmiştir. Anadolu’da kazı çalışmaları tamamlanmış tek yerleşmedir Güvercinkayası…
Bugün Aksaray’ın önemli ören yerleri arasında yer alan Güvercinkayası, bizleri tarihin büyüsüne sürüklüyor.
***
Demirci kasabasında bu tarihi yolculuğu anlatan prototip Güvercinkayası evleri bulunuyor. O tarihi dokuyu yaşamak isteyenleri önce Güvercinkayası kazı alanına hemen ardından Demirci Beldesi’nde oluşturulan bu küçük müzeye bekliyoruz.
YORUMLAR (İLK YORUMU SİZ YAZIN)