Gece ile gündüzün eşitlendiği gün:Nevruz

Nevruz, Türk halkları için eski Doğu takvimine göre baharın gelişinin bayramıdır. En eski bayram olarak bilinen Nevruz Bayramı eski Doğu takvimine göre Yeni Yıl’dır. Bayramın adı iki eski İran kelimesinden oluşur : “nev” – “yeni” ve “ruz” – “gün”.  Yani bir yıllık döngünün sona ermesini ve yenisinin doğuşunu sembolize eden gündür. Kutlayan ülkelerin başında Kazakistan gelir. Sonrasında ise Kırgızistan, Özbekistan, Kazakistan, Türkiye, Tacikistan, Azerbaycan, İran, Türkmenistan vardır…

Nevruz, tüm İslam dünyasında baharın gelişinin kutladığı büyük bir bayram olarak bilinir. Ama son yıllarda gözlemlediğim kadarıyla sadece Orta Asya’da yaygın olarak kutlanıyor. Ben dört yıldır Türkiye’de eğitim görüyorum, bu süreç içerisinde bulunduğum şehirlerde bizim ülkemizde kutlandığı gibi kutlandığına hiç şahit olamadım. Türkiye’ye gelmeden önce Nevruz bayramının aynı Kazakistan’daki gibi kutlandığını düşünüyordum. Kazakistan’da bu Mart ayının 21, 22 ve 23. günleri resmî tatiller verilir ve Nevruz ülkece kutlanır…

Mitolojik fikirlere göre Nevruz bayramının arifesinde mutluluk yeryüzünü dolaşır, bu nedenle bayram arifesindeki geceye mutluluk gecesi, yani Nevruz’un geliş günü denir. Biz kutsal bayram gecesinden sonra havanın daha güneşli, gündüzlerin daha uzun ve gecelerin ise daha kısa olacağına inanıyoruz. Kutlanacak ülke ve ulusa göre kutlama şekilleri farklılık gösterebiliyor. Genelde iyilik ve mutluluğun bayramı olarak kabul edilen Nevruz bayramı, Kazakistan dahil diğer Orta Asya ülkelerinde insanların birbirlerine güzel dilekler bulunmasıyla kutlanır, insanlar geleneksel kıyafetler giyerler.

Ben küçüklüğümden beri bu bayramı severek büyüdüm. BizNevruz’u ülkece seviyoruz ve gelişini iple çekiyoruz. Hazırladığımız birde ‘Nevruz’ yemeği var ki… Dillere destan…

Haftanın 7 gününü simgeleyen 7 rakamıyla ilişkili 7 farklı tahıldan hazırlanan Nevruz yemeğimiz gerçekten çok lezzetli. Yedi rakamının kazak halkı arasında kutsal bir yeri vardır. Bugüne özel bayramın sembolü olan yedi farklı tahıldan hazırlanan ‘Nevruz’ yemeği yaparız. Yemeğin her bir bileşeni yedi yaşam ilkesi anlamına geliyor. Bunlar;  büyüme, başarı, mutluluk, varlık, sağlık, bilgelik ve güç. Ayrıca Nevruz’da eve misafirlerimiz gelir daha sonra bizde onlara misafirliğe gideriz. Okullarda, işyerlerinde ve diğer resmî kurumlarda tatil öncesi Nevruz’a özel etkinlikler yapılır. Herkes geleneksel kıyafetler giyer ve yöresel yemekler yapılır. Çeşitli konser organizasyonları düzenlenir. Gençler salıncakta (altıbakan) toplanırlar, şarkı söylerler, dans ederler, milli oyunları oynarlar. Daha geleneksel yerlerde ise genç erkekler arasında genellikle güreş veya at yarışları yapılır. Ayrıca Nevruz bayramında şairler, şarkıcılar, doğaçlamacıların yarıştığı ‘aytıs’ düzenlenir.

Türkiye’de eğitim gören kazak öğrencilerde kendilerince bu bayramı kutlarlar. Bizde kazak öğrenciler olarak bir araya gelerek her yıl mutlaka ‘Nevruz’ yemeği yapardık. Birlikte etkinler organize ederdik. Fakat bu Nevruz biraz buruk geçti. Nevruz bayramını bu yıl pek hissedemedim, çünkü Aksaray’da olan tek kazak öğrenci ben kaldım. Ama yine de Türkiye’de olmayı seviyorum. Farklılıkların olması bizi özgün ve güzel kılıyor. Biliyorum ki gelecek yıl Nevruz’u özlediğim geleneklere uygun bir biçimde kutlayacağız. Son aylarda başımıza gelen deprem felaketinden dolayı yara alan tüm insanlarımızın yaralarının bir an evvel sarılmasını diliyorum. Umarım bu bahar hepimize güzellikler getirir. Sağlıkla kalınız…